Soliste Maria João Pires schrikt zich een hoedje als het Concertgebouworkest Mozarts pianoconcert in D-mineur inzet. Dat was niet het stuk dat ze had ingestudeerd voor dit lunchconcert. Wat nu? Tijdens het openingsdiner van een nieuw jaar Topsport Community toonde dirigent ‘Maestro Jules’ van Hessen op wervelende wijze hoeveel topsport en klassieke muziek gemeen hebben. Zeker op momenten van stress.

Het moet een verschrikking zijn. De zaal zit vol, alle ogen zijn op jou gericht en de pianiste heeft het verkeerde concert voorbereid. Wat doe je dan als dirigent? Jules van Hessen meende zeker te weten wat Ricardo Chailly op dat moment gedacht moet hebben. “Waarschijnlijk iets als: muts, heb je je mail dan niet gelezen?” Maar Jules liet ook zien wat Chailly op dat moment deed. Hij dirigeerde rustig door en begon haar moed in te spreken: het komt goed. Je kunt dit. Je kent het stuk, je hebt het vorig jaar nog gespeeld. En zie: de schrik verdwijnt uit haar ogen, de concentratie keert terug en op het juiste moment valt ze in. En voltooit vervolgens het stuk uit haar hoofd, zonder een noot verkeerd te spelen. “Op momenten van grote stress is positieve feedback heel belangrijk,” concludeerde Jules. “Hoe goed en ervaren je ook bent, iedereen heeft bevestiging nodig. Daarin zijn musici niet anders dan topsporters.”

Hoge C

In de Koorzaal van het Concertgebouw in Amsterdam – het decor had niet beter gekozen kunnen zijn – kwamen maandagavond 12 maart de vrienden van de Topsport Community bijeen om het nieuwe themajaar in te luiden. Onder andere Anna Drijver, Lucia Rijker, André Kuipers, Minke Booij, Maarten Tjallingii, Claudia de Breij, Femke Heemskerk, Margriet Sitskoorn en Gregory Sedoc genoten van een bijzondere avond. In 2018 draaien alle bijeenkomsten om de ‘Kunst van het pieken’. Van de vraag hoe je als sporter of bedrijf in een ‘flow’ terecht kunt komen tot hoe je omgaat met falen als het pieken niet is gelukt. Want op elke topprestatie staat spanning en dan kunnen er merkwaardige dingen met mensen gebeuren. Alweer had Jules een mooi voorbeeld paraat: een hoornist die tijdens een orkestrepetitie een moeilijke solo speelt en wordt gestoord door een misplaatste paukenslag. Hij springt boos op: wat wordt hem hier geflikt? De dirigent blijft rustig, praat op hem in, maakt een voorzichtig grapje en de hoornist gaat weer zitten. Jules: “En dan zegt de dirigent: trouwens, je speelde dit stuk geweldig. Het orkest beaamt dat en de hoornist ontspant. Hij kan weer verder. Kijk, we zijn geneigd te denken dat een orkest altijd een hoogwaardig functionerende organisatie is, maar het is soms ook een kleuterklas. Met kleedkamergrappen en onderlinge spanningen. Op zulke momenten moet je goed weten wat je als dirigent kunt doen om te zorgen dat alle musici het beste uit zichzelf halen – en de zangeres ook. Want die hoge C moet wel worden gehaald.”

Zachte aandacht

De muzikale omlijsting van het diner werd verzorgd door sopraan Charlotte Houberg, cum laude afgestudeerd aan het Conservatorium in Den Haag, voor wie die hoge C geen enkel probleem vormt. Ook het zestienjarige pianotalent Aidan Mikdad, die al vanaf zijn veertiende studeert aan het Amsterdamse Conservatorium, bleek met zijn prachtige spel uitstekend bestand tegen de druk van optreden voor een zaal vol toppers uit de sport, de wetenschap,  het bedrijfsleven en – in het geval van André Kuipers – de ruimtevaart. Zeer knap, zeker omdat toppers – juist omdat ze zo gedreven zijn – doorgaans erg hard zijn voor zichzelf. Dat vertelde Jackie Reardon, oud-tennisser en mental coach. Zij heeft een eigen methode ontwikkeld om met passie, vreugde en verhoogde aandacht in het leven te staan. Jackie: “Waarom zijn we altijd zo streng voor onszelf? We kunnen best wat vaker complimenten geven. Als je op topniveau wilt presteren, dan moet je elk detail aandacht geven. Maar dat kan ook zachte aandacht zijn, daar kun je je mind op trainen. Als je jezelf leert bewust te zijn van je gedachten, dan hoeven die gedachten je niet meer in de weg te zitten als je moet pieken.” 

De Topsport Community award

Om het nieuwe jaar passend in te luiden, kwamen Pieter van den Hoogenband en Priscilla Janssens tot besluit van het diner met een mooie verrassing: de instelling van een Topsport Community award. Pieter: “Deze prijs is bestemd voor iemand die komend jaar heeft gepiekt. Dat hoeft geen sporter te zijn, we zoeken maatschappij breed. Het hoeft ook geen winnaar te zijn. Het gaat om iemand die met veel lef tegenslagen heeft overwonnen en een belangrijke prestatie heeft geleverd. Ons verzoek aan jullie: bestook ons de komende twaalf maanden met nominaties. De winnaar wordt bij het volgende Topsport Community diner gehuldigd.” Priscilla en Pieter gaven alvast een voorzet. Priscilla: “Ik heb meteen al een goede kandidaat: Bibian Mentel. Zoveel tegenslag gehad en toch weer goud op de Paralympische Spelen in Pyeongchang. Een prachtige kandidaat. Pieter: “Ik nomineer Akwasi, de rapper met Ghanese wortels. Hij gaat samen met mij leren zwemmen en in zijn programma ReChill laat hij kinderen op zijn eigen inspirerende wijze kennismaken met mediteren en ontspannen. Maar jullie kennen vast nog meer mensen die zo’n prijs verdienen. Mail ons jullie ideeën op [email protected], we zijn erg benieuwd.” 

Deze avond was een groot succes dankzij Jules van Hessen, Charlotte Houberg, Aidan Mikdad, Pieter Polman, Maarten Tjallingii, Lucia Rijker, Jackie Reardon, alle partners en aanwezige gasten.