Tijdens het Jaardiner van de Topsport Community in Restaurant Fifteen hielden een kleine honderd gasten hun adem in toen Ellen van Langen aan het laatste rechte stuk op de 800 meter begon. Alsof het weer 3 augustus 1992 op de Olympische Spelen in Barcelona was … De Nederlandse atlete zag vijftig meter voor de finish een gaatje, pakte haar kans en kwam als eerste over de streep in 1 minuut 55 seconden en 54 honderdsten. Nederlands record, Olympisch goud, levende legende. Een spontaan applaus was haar deel op 9 maart 2015. Ellen van Langen werd er zelfs een beetje verlegen van.

“Ik was voor het eerst op het Jaardiner aanwezig, dat nu werd geopend met een video van mijn race uit 1992 en daarna werd ik ook nog even in het zonnetje gezet. Ik voelde me zeer vereerd in dit unieke gezelschap met allerlei mensen die in hun eigen vakgebied ook de top hebben bereikt”, zegt Van Langen. “Het blijft elke keer weer bijzonder om te merken hoeveel plezier mensen hebben beleefd aan mijn gouden race en dat andere topsporters als Pieter van den Hoogenband zeggen door mij geïnspireerd te zijn geraakt.”

Door blessureperikelen kwam Ellen van Langen na 1992 nooit meer aan haar persoonlijke record dat ze in Barcelona liep. In 1998 besloot ze een punt te zetten achter haar topsportloopbaan. “Soms zie ik mijn lichaam niet als een geheel. Dan ben ik er wel, maar mijn benen niet”, liet ze destijds optekenen. Tegenwoordig is Ellen van Langen namens het bureau Global Sports Communication actief als (internationaal) atletenmanager en onder meer verantwoordelijk voor de organisatie van de fameuze Diamond League-wedstrijd in Shanghai. Daarnaast is ze bestuurslid van de Atletiekunie en ook nog eens ambassadeur van ‘Right to Play’.  

Dafne Schippers
Maar bovenal is Ellen van Langen nog steeds verknocht aan de atletieksport en daarom was 2015 voor haar een jaar van gemengde gevoelens, waarin ze heen en weer geslingerd werd tussen vreugde en verdriet. De prestaties van de Nederlandse atleten op het WK Atletiek in Beijing maakten haar natuurlijk ‘supertrots’. “Ook voor mij waren de gouden en zilveren medaille van Dafne Schippers op de sprintnummers de absolute hoogtepunten. Dafne is in staat in Rio voor het eerst sinds Fanny Blankers-Koen in 1948 weer goud te winnen op een van de meest prestigieuze onderdelen van de Olympische Spelen: de 100 meter. Maar we hebben nog meer kanshebbers op een olympische medaille. In de breedte staat de Nederlandse atletiek er goed voor. Het is mooi dat het beleid dat jaren geleden is ingezet met Papendal als thuisbasis, nu haar vruchten begint af te werpen.” 

Begin november ontwaakte Van Langen alweer uit haar mooie droom, toen het nieuws naar buiten kwam dat tal van Russische atleten jarenlang stelselmatig doping hadden gebruikt. “Een enorme klap voor de atletiek”, vertelt de Sportvrouw van het Jaar 1992. “Dat oud-IAAF-president Lamine Diack voor omkoping werd opgepakt, was al heftig nieuws, maar voor de atletiekwereld niet echt een verrassing. Maar dat er jarenlang sprake was van georganiseerde dopingmisdaad op het hoogste niveau raakte me echt in het hart. Grootschalige bedriegerij waar de Russische atletiekbond, de internationale atletiekbond en zelfs de staat Rusland bij betrokken waren. Onvoorstelbaar.” 

Ziek
“De eerste vraag die bij me opkwam was hoeveel atleten onterecht een gouden, zilveren of bronzen medaille hebben gekregen? En dus hoeveel brandschone atleten hier de dupe van zijn geworden? De Nederlandse Yvonne Hak is door Maria Savinova in 2010 van haar gouden EK-medaille beroofd. Dat gevoel ken ik. Jaren nadat ik in 1990 vierde werd op het EK Atletiek wist ik dat dat eigenlijk een gouden medaille had moeten zijn met twee Oostduitse atletes op één en twee, waarvan later duidelijk werd dat zij deel uitmaakten van het ‘systeem’, en op de derde plek de later betrapte Russische Nurutdinova. Ik heb dat in 1992 goed kunnen maken. Maar stel dat ik tweede was geworden in Barcelona, achter dezelfde betrapte Nurutdinova in plaats van eerste vóór haar? Heel veel atleten zullen zich nu pas realiseren wat hun ontnomen is. En daar is niets meer aan te doen.”

“Soms vóel je het gewoon. Een journalist herinnerde me er aan dat ik in 2012 tijdens de Olympische Spelen in mijn analyses voor de NOS nogal uitgesproken was over de twee Turkse 1500 meter-loopsters die goud en zilver wonnen. Ik voelde toen dat het niet klopte. Het is lastig en eigenlijk niet fair om mensen te beschuldigen, maar toezien hoe hen een medaille omgehangen wordt, is ook niet lekker. En dan blijkt nu dat de zoon van Diack wel zo vriendelijk wilde zijn om in ruil voor 500.000 dollar de positieve dopingtest van de Turkse, die op het hoogste podium stond, weg te moffelen. Hoe ziek is dat?!”

Vertrouwen
“Het vertrouwen in de atletiek als eerlijke sport heeft door de doping- en corruptieschandalen hoe dan ook een enorme deuk opgelopen en het zal lang duren voordat we dit weer hebben hersteld. Ik ben zeer benieuwd hoe snel ze in Rusland orde op zaken gaan stellen. Het indoorseizoen missen de Russische atleten sowieso, maar het lijkt erop of iedereen er gemakshalve vanuit gaat dat ze er bij de Olympische Spelen wel weer bij zullen zijn. Kun je in een paar maanden een systeem, dat blijkbaar zo diep geworteld is in alle geledingen, volledig omgooien? Dat lijkt me zeer onwaarschijnlijk. De IAAF kan zich niet veroorloven lichtzinnig met de gestelde voorwaarden om te gaan. En gezien de uitspraken van de nieuwe voorzitter Sebastiaan Coe zullen ze dat ook niet doen.”