Het is eigenlijk ondoenlijk om de erelijst van Esther Vergeer op te sommen. De inwoonster van Woerden was jarenlang de onbedreigde nummer 1 op de wereldranglijst van het rolstoeltennis en won het ene grote toernooi na het andere. Na haar gouden medaille op de Paralympische Spelen van Londen 2012 – haar zevende in totaal – vond ze het welletjes en sindsdien begeleidt ze andere talentvolle paralympiërs in hun streven de beste van de wereld te worden.

Esther Vergeer raakte in 1987 op 6-jarige leeftijd bewusteloos na een zwemles. Na een scan in het ziekenhuis bleek dat ze een vocht- of bloedophoping in haar hersenen had; ze moest direct geopereerd worden. Enkele maanden later kreeg ze opnieuw een hersenbloeding. Na – weer – een spoedoperatie bleek dat de problemen werden veroorzaakt door een bloedvatenafwijking rondom haar ruggenmerg. De bloedvaten waren zo zwak dat ze spontaan konden springen. Om te voorkomen dat dit nogmaals kon gebeuren, moest ze andermaal onder het mes. Hoewel het acute gevaar hierna was geweken, hield Vergeer wel een dwarslaesie over aan deze operatie en belandde ze in een rolstoel.

Vergeer besloot het noodlot te aanvaarden en stortte zich op sport. Ze blonk uit in rolstoelbasketball en -tennis en koos er uiteindelijk voor door te gaan in tennis. De rest is geschiedenis. Ze groeide uit tot een legende in haar tak van sport en werd een voorbeeld voor vele andere gehandicapte kinderen. Vergeer werd in Nederland vijf keer gekozen tot Paralympisch Sporter van het Jaar en kreeg in 2002 en 2008 de prestigieuze Laureus World Sports Award. Tussendoor richtte ze de Esther Vergeer Foundation op met als een van de belangrijkste doelstellingen gehandicapte kinderen te (laten) integreren in reguliere sportverenigingen. “Dat gaat steeds beter”, zegt de inmiddels 34-jarige Vergeer, die ook regelmatig te gast is bij de Topsport Community, zoals bij de bijeenkomst ‘Talent’ begin 2015 tijdens het ABN AMRO Tennistoernooi in Rotterdam. “Ik kon jammer genoeg niet lang blijven, want bij het ABN AMRO toernooi word ik echt geleefd. Richard Krajicek is toernooidirecteur voor het valide toernooi en ik ben verantwoordelijk voor het paralympische deelnemersveld. Dat is erg leuk om te doen, maar wel enorm tijdrovend en zeker in die week erg hectisch.”

Kennisdeling

“Wat me zo aanspreekt aan de Topsport Community is dat we onze kennis en ervaringen allemaal willen delen. Dat geldt zowel voor ‘ons’ topsporters als mensen uit de wetenschap en het bedrijfsleven. Pieter van den Hoogenband brengt ons bij elkaar en faciliteert in feite die kennisdeling. Vervolgens is het aan ieder voor zich wat je er mee doet. Het levert hoe dan ook veel interessante contacten op en het is daarnaast ook boeiend om te horen hoe toppers in andere sectoren hun vak beleven. Ik zat bij het jaardiner naast actrice Anna Drijver. Die kende ik alleen maar van tv. Erg leuk om te horen hoe haar dagen eruit zien. Hetzelfde geldt voor ontwerper Jan Taminiau. Met dit soort mensen kom je normaal gesproken niet snel in aanraking. Die variëteit kom je bij geen enkele andere netwerkorganisatie tegen, daar is de Topsport Community echt uniek in. Het is niet voor niets dat mensen steeds terugkomen. Oók omdat de sfeer heel erg ongedwongen is. Je brengt en je haalt kennis, maar niemand zit er met bijbedoelingen of voor eigen gewin.”

Nadat Vergeer in 2012 stopte als topsporter, heeft ze jarenlang geen racket aangeraakt. “Ik pakte het basketball weer op, maar moest daar mee stoppen toen ik opnieuw een bloeding in mijn rug kreeg. Daarna ben ik gaan fitnessen en fietsen. Daar haalde ik echter te weinig voldoening uit. Bovendien vind ik het moeilijk te sporten als je geen echt concreet doel hebt. De laatste tijd ben ik weer vaker op de tennisbaan te vinden en dat bevalt toch het best, haha”, aldus Esther Vergeer die ook een van de grootste talenten – Diede de Groot – in haar tak van sport begeleidt. “Diede maakte het afgelopen jaar een enorme sprong op de wereldranglijst – van plek 35 naar 9 – en heeft alles in zich om de top te bereiken. Ik ben niet haar coach op de baan, maar vind het wel leuk om haar wegwijs te maken in alle aspecten van de topsport die ik zelf ook heb moeten leren. Waar ga je geld vandaan halen, hoe ga je om met druk, dat soort dingen.”

Rio 2016

Haar kennis en ervaring gebruikt Esther Vergeer ook in haar rol als assistent Chef de Mission van het Nederlands Paralympisch Team. Als rechterhand van André Cats gaat ze straks mee naar Rio de Janeiro en probeert ze de paralympische atleten zo goed mogelijk voor te bereiden op datgene wat hun straks te wachten staat. “Superleuk om te doen. We zijn een uitstekende tandem. André richt zich meer op de algemene organisatie en de coaches en ik op de sporters. Ik onderhoud contact met hen en help hen met allerlei randzaken die de komende maanden gaan spelen op weg naar de Spelen van Rio.”

“De paralympische topsport heeft zich de afgelopen jaren enorm ontwikkeld, mede omdat NOC*NSF – met André Cats als belangrijke aanjager – de lat steeds hoger heeft gelegd qua trainingsuren en kwalificatie-eisen. Daardoor zijn ook alle paralympiërs in fulltime programma’s met hun sport bezig en gaan alleen de allerbesten naar de Spelen toe. Ik zie dat de meeste talenten waar ik mee in aanraking kom van nature al een enorme drive, ambitie en ondernemersgeest hebben. Daar haal ik zelf ook veel plezier en energie uit en het motiveert me ook om ze te helpen de laatste puntjes op de i te zetten.”

“Mijn inschatting is dat we naar Rio afreizen met zo’n 110 à 115 sporters. Dat zou de grootste ploeg ooit zijn”, aldus Vergeer die zich er ook voor inzet om de paralympische sport ook bij veel bonden nóg beter te integreren. Daarnaast is ze ook druk met haar eigen Foundation die ze in 2004 startte. Ze vertelt: “Nadat ik in Athene opnieuw goud had gewonnen, werd ik benaderd door ouders met een gehandicapt kind dat ze ook aan sport wilden laten doen. Ze hadden echter geen idee waar ze terecht konden. Welke sport, welke vereniging. Daardoor kwam ik op het idee om de Esther Vergeer Foundation op te richten, vooral om deze mensen wegwijs te maken. Inmiddels geven we zo’n negentig clinics per jaar waar we circa 2.000 kinderen mee bereiken. We hebben goed in beeld bij welke sportverenigingen gehandicapte kinderen terecht kunnen en kunnen hen en hun ouders écht helpen bij het maken van de juiste keuze. Aan de andere kant helpen we sportclubs hoe ze hun aanbod ook beter kunnen afstemmen op gehandicapten en waar ze voor ondersteuning en subsidies kunnen aankloppen. We willen bereiken dat er steeds meer gehandicapte kinderen lid kunnen worden van een reguliere sportvereniging.”

Sportraad

Esther Vergeer heeft ook ambities om in de toekomst internationaal sportbestuurder te worden. Daarvoor gaat ze binnenkort de speciale cursus ‘International Leadership’ van NOC*NSF volgen. Ze is nu al adviseur van de Europese Commissie Sport en kreeg afgelopen jaar ook een eervolle uitnodiging van minister Edith Schippers om – samen met Pieter van den Hoogenband – zitting te nemen in ‘haar’ Sportraad. Ze zegt: “We gaan de minister vooral adviseren als het gaat om de organisatie van (internationale) sportevenementen in Nederland.”